مقایسه تولید رواناب و رسوب در تیمارهای مختلف کاربری کشاورزی

  اندازه‏‏‏‏گیری فرسایش خاک و بررسی عوامل کنترل کننده آن تحت شرایط طبیعی و یا آزمایشگاهی با استفاده از کرت‏های دایمی یا موقتی بسیار مفید می‏باشند. در پژوهش حاضر که در اراضی کشاورزی روستای رسکت در منطقه دودانگه شهرستان ساری به انجام رسید، رواناب و رسوب ناشی از رگبارهای منفرد در مقیاس کرت و تحت سناریوهای مدیریت اراضی مختلف اندازه‏گیری و مقایسه گردید. برای این منظور تعداد 10 کرت به ابعاد 5/12 * 2 متر با 5 تیمار مختلف و 2 تکرار برای هر یک از تیمارهای کشت نواری (گندم و گیاهان علوفه ای)، کشت با شخم روی خط تراز، تراس‏بندی، کشت با شخم در جهت شیب و دامنه شاهد با پوشش خودرو و بدون اعمال شخم در نظر گرفته شد. نتایج 9 رخداد بارش منجر به تولید رواناب و رسوب نشان داد که بیش‏ترین مجموع مقدار رسوب در دوره پژوهش در کرت با شخم در جهت شیب و به مقدار 156 گرم در متر مربع به‏دست آمده است. هم‏چنین کشت روی تراس با میزان رسوب 2/6 گرم در متر مربع کم‏ترین تولید رسوب در دوره پژوهش را به‏همراه داشته است. بیش‏ترین مقدار ضریب رواناب مربوط به تیمار شاهد بدون اعمال شخم (24/21%) و کمترین ضریب رواناب مربوط به تیمار کشت روی تراس (08/7%) بوده است. هم‏چنین نتایج نشان داد که مراحل شخم کرت‏ها، اوایل رشد و تا حدودی در مرحله برداشت محصول، حساس‏ترین مواقع از لحاظ تولید رسوب می‏باشد.